O ile w przypadku obiektów nowych nie ma problemu ze spełnieniem tego warunku (przy założeniu, że nie popełniono błędów technologicznych), to jednak przy pracach renowacyjnych i remontowych może się zdarzyć, że spełnienie tego wymogu jest wręcz niemożliwe.
Problem ten dotyczy przede wszystkim prac naprawczych w obszarze fundamentów i piwnic. Wykonuje się wtedy tzw. izolację wewnętrzną. Może ona być stosowana zarówno przyobciążeniu wilgocią jak i wodą gruntową (ale nie bezkrytycznie), nie sprawdzi się natomiast przy zawilgoceniu na skutek kondensacji albo przy obecności wilgoci higroskopijnej.
Zasadniczą różnicą między wtórną zewnętrzną izolacją pionową, a izolacją wewnętrzną typu wannowego jest fakt, że w przypadku izolacji wannowej przekrój ściany cały czas pozostaje wilgotny. Jeżeli do budowy ścian fundamentowych piwnic nie zastosowano materiałów całkowicie nieodpornych na wilgoć (np. beton komórkowy), to nie powinno być problemów związanych z bezpieczeństwem budynku, chociaż rozwiązanie z zewnętrzną powłoką uszczelniającą jest o wiele bardziej korzystne. Powyżej wewnętrznej powłoki uszczelniającej stosuje się zazwyczaj wtórną izolację poziomą oraz tynk renowacyjny (rys. 1 i 2).
Stosowane materiały muszą być odporne na działającą od spodu wilgoć oraz na środowisko zasadowe. Do wykonywania wewnętrznej izolacji typu wannowego na ścianach stosuje się szlamy uszczelniające, na podłożach poziomych mogą być stosowane szlamy, jak również masy bitumiczne, płynne tworzywa sztuczne oraz bitumiczne materiały rolowe. Stosuje się również odpowiednie konstrukcje z betonu wodoszczelnego. Uszczelnienia, które nie są wykonywane jako zespolone, lub które są podatne na odkształcenia, muszą mieć odpowiednią warstwę dociskową.
Wszelkiego rodzaju powłoki i warstwy uszczelniające nie mogą stanowić warstwy wierzchniej, wymagają one odpowiedniej warstwy ochronnej (powyższe nie dotyczy zastosowania betonów wodo-nieprzepuszczalnych), również nie mogą one być traktowane jako element konstrukcyjny).
W celu wykonania skutecznego uszczelnienia konieczne jest uzyskanie nośnego podłoża oraz zapewnienie jak największej przyczepności materiału izolacyjnego. Dlatego też okładziny, jastrychy, wymalowania i inne powłoki, jak również tynki, należy usunąć. To samo dotyczy zniszczonych spoin. Podobnie należy usunąć wszelkie materiały mające właściwości pęczniejące na skutek kontaktu z wodą (np. na bazie gipsu czy też z drewna).
Uzupełnienie ubytków, pustych spoin i większych lokalnych nierówności powinno się wykonywać systemową zaprawą naprawczą, nierzadko z warstwą sczepną. Konieczne może być także stosowanie specjalnych zapraw wyrównujących przy dużych powierzchniowych nierównościach.
W razie występowania punktowych lub liniowych przecieków, należy w pierwszym rzędzie zatamować przeciek. Można to zrobić za pomocą specjalnych szybkowiążących zapraw tamponażowych, twardniejących w ciągu kilku sekund od kontaktu z wodą.
Generalnie tego typu zaprawy stosuje się na dwa sposoby: pierwszy polega na zarobieniu zaprawy wodą, uformowaniu z niej klina o odpowiedniej wielkości i zatkaniu tym klinem miejsca przecieku; drugą metodą jest wcieranie suchej zaprawy w miejsce przecieku do momentu jego zatamowania. Aby zapewnić lepsze zakotwienie zaprawy uszczelniającej, przeciekającą rysę należy wcześniej rozkuć do uzyskania kształtu jaskółczego ogona. Jako alternatywę do uszczelnień stosować można również iniekcje.
Do uszczelnień wewnętrznych na posadzkach stosuje się szlamy uszczelniające oraz materiały na bazie bitumów (grubowarstwowe, polimerowo-bitumiczne masy uszczelniające, membrany samoprzylepne itp.), choć te ostatnie wymaga ją z reguły suchego podłoża, co może być trudne do osiągnięcia.
W przypadku podłoży poziomych niezbędne jest, aby cechowały się one odpowiednią wytrzymałością, umożliwiającą przeniesienie obciążeń od hydrostatycznego parcia wody. Stosując na powierzchniach poziomych materiały bitumiczne konieczne jest wykonanie konstrukcyjnej warstwy ochronnej zapobiegającej oderwaniu materiału uszczelniającego od podłoża (materiały bitumiczne, w przeciwieństwie do mineralnych szlamów nie mogą samodzielnie pracować pod ciśnieniem negatywnym, wymagają one wtedy zawsze odpowiedniej konstrukcyjnej warstwy dociskowej).
Jako warstwę wykończeniową na ścianach zazwyczaj stosuje się tynk renowacyjny WTA z dyfuzyjnymi wymalowaniami, warstwy wierzchnie posadzki stanowić może np. jastrych pływający z okładziną ceramiczną na warstwie termoizolacji.
Izolacja wewnętrzna wymaga ponadto odpowiedniego wykonstruowania uszczelnienia na stykach ścian zewnętrznych z wewnętrznymi, jak również odpowiedniego uszczelnienia dylatacji, przejść instalacyjnych itp.
Tekst i rysunki
mgr inż. Maciej Rokiel
Polskie Stowarzyszenie Mykologów Budownictwa
Mgr inż. Maciej Rokiel – Absolwent Wydziału Budownictwa, Architektury i Inżynierii Środowiska Politechniki Łódzkiej. Ekspert i autorytet w dziedzinie hydroizolacji. Ceniony autor fachowych książek m.in.: „Hydroizolacje w budownictwie. Poradnik. Wybrane zagadnienia w praktyce”, „Wycena nowych technologii w budownictwie” oraz licznych publikacji w prasie branżowej.
