Niebezpieczne są także grzyby pleśniowe, które mogą także rozwijać się na szkle, betonie  czy tynku (fot. 3). Pojawienie  się ich również wymusza szybką reakcję, nie są one w stanie w krótkim czasie zniszczyć elementu, mogą jednak zaatakować duże powierzchnie. Ich usunięcie jest dużo łatwiejsze, ale należy usuwać nie tylko skutki (naloty grzybów-pleśni), lecz przede wszystkim przyczyny, zatem konieczna jest porada specjalisty.

•    Osuszanie mikrofalowe jest metodą wymagającą przynajmniej przeszkolonej obsługi, pewnego doświadczenia oraz przyrządów pomiarowych. Generator ma wygląd skrzynki z kierunkową anteną tubową – i przystawiony do ściany – emituje pole elektromagnetyczne o częstotliwości 2.45 GHz. Oddziaływanie tego pola na cząsteczki wody wprawia je w ruch, czego rezultatem jest podniesienie się temperatury muru. Po nagrzaniu muru do odpowiedniej temperatury, generatory przestawia się (fot. 4).

Samo osuszanie można podzielić na naturalne i wymuszone. Woda, przebywając w pomieszczeniach piwnicznych, a często i na parterze budynków, już przez kilka dni (gdy nie ma możliwości jej wypompowywania/usuwania) powoduje całkowite nasączenie kapilar w przegrodach ceramicznych.

Poziom zawilgocenia ścian może w takim przypadku wynosić nawet 22-24% (co odpowiada 200-300 litrom wody w metrze sześciennym muru), naturalne wysychanie przegród, zwłaszcza w pomieszczeniach piwnicznych mogłoby trwać nawet kilkadziesiąt miesięcy.

Czynności te powtarza się sukcesywnie do momentu obniżenia się zawilgocenia przegrody do wymaganego stopnia. Metoda ta jest bardzo skuteczna (także przy murach grubych, rzędu 2,5m) jednak jej nieodpowiednie zastosowanie może doprowadzić do uszkodzenia ściany.

Zbyt duża moc generatora lub zbyt długi czas ogrzewania spowoduje miejscowe przegrzanie ściany, objawiające się najpierw pojawieniem się naprężeń termicznych, grożących powstawaniem rys i spękań. Dalsze zwiększanie temperatury przegrody (powyżej +1200C) prowadzi do destrukcji samej zaprawy. Aby uniknąć tych uszkodzeń konieczne jest stałe sprawdzanie temperatury na powierzchni osuszanej ściany, najlepiej za pomocą specjalnego, bezkontaktowego termometru.

Za bezpieczną maksymalną temperaturę można tu uznać +800C. Metoda ta cechuje się jeszcze jedną zaletą. Jedną z konsekwencji występowania nadmiernego zawilgocenia przegród jest powstawanie na ich licach kolonii grzybów pleśniowych. Podczas emisji mikrofal dochodzi również do zniszczenia życia biologicznego mogącego występować w przegrodzie.

Generatory mikrofalowe powodują „wypychanie” wody zawartej w kapilarach w kierunku lica ściany, dlatego dobrze jest łączyć jest ze sobą różne metody, oczywiście sposób taki musi być zaproponowany przez specjalistę.

•    Osuszanie absorpcyjne polega na odbieraniu wilgoci z murów przez osuszone powietrze. Proces ten jest skuteczny przy zamkniętych oknach i drzwiach, metoda ta pozwala także na osuszanie przegród, gdy wilgotność powietrza w osuszanym pomieszczeniu spadnie do ok. 30%. Jest to proces cykliczny, suche powietrze w kontakcie z wilgotnymi przegrodami odbiera od nich wilgoć, wilgotne powietrze jest  osuszane przez absorbent, podgrzewane i ponownie skierowane do pomieszczenia. Natomiast wilgoć jest usuwana na zewnątrz budynku.

•    Metody kondensacyjne (fot. 5) są najskuteczniejsze w temperaturach rzędu +200C ÷ +250C, ale stosuje się je w znacznie szerszych zakresach temperatur, także niewiele wyższych od zera. Efektywnie działają przy wilgotności względnej powietrza wynoszącej przynajmniej 30% (przy niższych nie powinno się ich stosować), przy czym ich efektywność rośnie wraz ze wzrostem wilgotności i temperatury powietrza. Wymagają zamkniętych okien i drzwi.

Zaletą osuszaczy kondensacyjnych jest zróżnicowana wydajność, co pozwala na dopasowanie mocy urządzenia do wielkości pomieszczenia). Parametry osuszacza należy tak dobrać, aby w ciągu godziny można było wymienić ok. 3,5 objętości powietrza w pomieszczeniu.

Często popełnianym błędem jest jednak zarówno zbyt szybkie włączanie osuszaczy jak i zbyt szybkie zakończenie ich pracy.

Rozpoczęcie osuszania bez usunięcia i tak zniszczonych tynków, podłóg, okładzin, tapet, itp. jest bezcelowe. Powoduje tylko zwiększenie kosztów oraz wydłuża czas ostatecznego osuszenia przegród.

Drugim błędem jest zbyt szybkie wyłączanie urządzeń. Wilgoć usuwana jest na początku z przypowierzchniowej strefy ściany, co może sugerować wysuszenie przegrody. W rzeczywistości głębszy przekrój jest wilgotny lub nawet mokry.

Kolejnym błędem jest dążenie do jak najszybszego usunięcia wilgoci. W skrajnych przypadkach (np. przy osuszaniu gorącym powietrzem, mikrofalami) zwiększenie intensywności pracy agregatu (mocy, temperatury) może doprowadzić do uszkodzenia ścian. Praktyka pokazuje, że osuszenie przeciętnej wielkości budynku trwa zwykle 1-3 miesiące. I nie da się tego procesu przyspieszyć.

mgr inż. Maciej Rokiel
Polskie Stowarzyszenie Mykologów Budownictwa

Literatura:
1.    Z. Stramski, J. Kunert – „Zabezpieczanie budynków przed korozją biologiczną ze szczególnym uwzględnieniem obiektów uszkodzonych w wyniku powodzi”, PZiTB o/Wrocław, 1997
2.    J. Ważny, J. Karyś – „Ochrona budynków przed korozją biologiczną”, Arkady 2001
3.    M. Rokiel – „Hydroizolacje w budownictwie. Wybrane zagadnienia w praktyce”, Dom Wydawniczy Medium, wyd.II, 2009
4.    C.Magott, M.Rokiel – Wpływ powodzi na budynek oraz stan jego przyziemii na przykładzie budynków w górnym dorzeczu Odry, Izolacje 6/2010